Yeniden Müzik Keyfi

Son 10 yıl içinde, geleneksel şekilde dağıtılan müzik albümlerine pek ilgi göstermediğimi söyleyebilirim. Alternatif müzik dinleme aracı olarak radyoyu (ve televizyonu) çok sık kullandığımı da söyleyemem. O halde benim gibiler için geriye kalan tek alternatifi (dijital müziği) yoğun olarak kullandığımı tahmin edebilirsiniz.

İşin etik boyutu hakkında konuşmama gerek yok durum ortada ve biraz karışık.

Ama ben, insanların mp3'ler ile bu kadar haşır neşir olmasını sadece bedava olmalarına bağlamıyorum. Bence şu nedenler çok daha önce geliyor:

1. Bir albümde yaklaşık 10 şarkı oluyor, ama genelde 1-2 kaliteli şarkı dışında gerisi ittirme oluyor. Kimse, istemediği şeylere para vermek zorunda değil, hele bu parçaların bir çeşit zorlama yöntem ile, "ya hep ya hiç" mantığıyla dağıtılmasına hiç anlam veremiyorum. Üstelik burada tam ters yönlü bir hırsızlık da söz konusu, yeterince emek harcanmamış mallar da iyilerle birlikte araya karıştırılıyor.
2. Müzik erişilebilir olmalı. Herhangi bir şeyi istediğim zaman istediğim yerden dinleyebilmeliyim. Bir şeyi dinlemek istediğimde, gidip albüm alıp geri gelmeyi deneyerek bütün hevesimi kaçırabilirim yada gider dijital alternatiflere çok kısa bir süre içinde erişirim. Özellikle popüler kültüre ait olan müziğin bir kullan-at tarzı ürün olduğu unutulmamalı. Karnım acıktığında fast-food tercih ediyorum, müzikte de bu böyle olmalı. (Üstelik pek çok klasik tarz müzikseverin geleneksel ortamları dijital ortama tercih ettiğini biliyorum. O halde herkes yaptığı müziğin yapısını bilmeli ve ona göre pazarlanmasını sağlamalı.)
3. Albümlerin materyal malzemelerine para ödemek istemiyorum. Kalitesiz çalışmalarının görüntü güzelliğini arttırmak adına harcadıkları paraları benden tahsil etmeye çalışmalarına anlam veremiyorum.
4. Yukarıdaki 1. ve 3. maddenin özeti gibi olacak ama, aldığım herhangi bir ürün için performans/fiyat analizi yapmaya hakkım var. Pek çok ek masraf ile, geleneksel dağıtım yöntemleri benim dinlediğim bir kaç şarkı için günümüz şartlarında çok yüksek kabul edilebilecek bir rakam talep edilmesi beni soğutuyor.
5. Öyle veya böyle, çok sayıda ve farklı farklı müzik dinliyorsam, bir sanatçı yerine bir dağıtımcı ile anlaşıp toplu alımlarımın karşılığı olarak indirim bekleme hakkım var.
6. Para verdiğim bir müzik eserinin artık kaç yılında ortaya çıktığını bilmediğim manyetik bantlı kalitesiz kasetler şeklinde bana verilmeye çalışılmasına anlam veremiyorum. Her anlamda ucuz olduğu halde, aynı albümün CD ortamında dağıtılan hali için daha fazla ücret talep etmelerini iki yüzlülük olarak görüyorum. Daha kaliteli dinlemek için, neden daha fazla ücret ödeyeyim ki, zaten en kaliteli haliyle dinlemek benim hakkım.
7. Satın aldığım bir müzik eserinin aynı kalitede -bedava- kopyalarını çıkarıp, istediğim gibi taşıma özgürlüğüne sahip olamama anlam veremiyorum.
   

Kesinlikle, öyle veya böyle, telif hakkı olan çalışmaların karşılıksız dağıtılmasını beklemiyorum. Sonuçta fiyat belirleme hakkı telif hakkı sahibinde, ama bu belirledikleri fiyatlarlar ile dijital müzikle yarışmaları da imkansız. Öncelikle mantıklarını değiştirmeleri gerekir. Birincisi, dijital müzik "korsanlık" değildir, mp3 de gerektiğinde telif hakkı yönetimine imkan veren bir dosya biçimidir. Dijital müzik kendi dağıtımlarından daha kalitesiz değildir. Dijital müzikle, her gün medyaya çıkıp duygu sömürüsü ile de mücadele etmek de imkansızdır. En iyi yöntem olsa olsa kendi ürünlerini artık bu ortamda pazarlamaya başlamaktır. Daha rekabetçi bir ortam olduğu için daha çok zorlanacakları aşikardır, ama yine de sırf bu rekabet korkusu yüzünden "bu kötüdür" demek suretiyle bu işten kaçmak mümkün değildir.

Peki bu kadar sıraladık, çözüm yok mu? Var. Mesela, ben "Yahoo Music" kullanıyorum, hem telif haklarını ödüyürum vicdanım rahat, hem ucuz ve kaliteli müzik dinliyorum. (Maalesef Türkçe müzik için iyi bir alternatif değil, en azından şimdilik). Bunun dışında iTunes, Napster vs. gibi alternatifler de mevcut. Umarım Türkiye'deki telif hakkı sahipleri de birgün dijital müziğe karşı bakış açılarını değiştirirler ve gerçekleri görürler. Biz de böyle,ce Türkçe müziğin keyfini yeniden çıkarabiliriz.

Hoşçakalın!

PS: Radyo da aslında müzik keyfi adına çok güzel bir alet. Kendisini seviyoruz. Sadece not düşmek istedim :)

Not: Bu yazının bir kopyası beyazduvar.com'da yayınlanmıştır.